ਪਟਨਾ :
ਭਾਜਪਾ, ਜਿਸਨੇ ਬਿਹਾਰ ਦੀ 45 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 101-101 ਸੀਟਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਕੇ ਐਨਡੀਏ ਅਤੇ ਜੇਡੀਯੂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਫੀਡਬੈਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ 19 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਵੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਬਾਗੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੇਂ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਵੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰੁਤਬਾ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਭਾਜਪਾ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸਨ, ਪਰ ਜਨਤਾ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋਖਮ ਲੈਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਵੇਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦੀ “ਜੇਤੂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਟਿਕਟ ਮਿਲੇਗੀ” ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਦੌਰ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਸਰਵੇਖਣ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੋਰ ਗਰੁੱਪਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ; ਭਾਜਪਾ ਰਾਜ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਵੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ, ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਕਰਾਂ, ਮਹਿਲਾ ਆਗੂਆਂ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮਰਥਨ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਕੁਝ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਆਗੂ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੌਰ ਦੇ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਭਾਜਪਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਹੀਣਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗੀ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੂਬਾ ਕੋਰ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ, ਭਾਵੇਂ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਚਿਹਰੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਊਰਜਾਵਾਨ ਬਣਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨਗੇ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਡੀਯੂ ਅਤੇ ਆਰਜੇਡੀ ਦੋਵੇਂ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਭਾਜਪਾ ਦਾ “ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਡ” ਚੋਣ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਚਰਚਾ ਛੇੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, 17 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਰੱਦ ਕਰਕੇ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੁਣ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਹੁਦਾ, ਪਛਾਣ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣਾ ਸਮਰਥਨ ਅਧਾਰ ਹੁਣ ਟਿਕਾਊ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਜਨਤਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੀਂਹ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਸ “ਨਵੀਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੀਂਹ” ਦਾ ਚੋਣ ਦ੍ਰਿਸ਼ ‘ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ।
ਕਿਸ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਕਿੰਨੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਹਨ?
ਰਾਜਪੂਤ-21, ਭੂਮਿਹਾਰ-16, ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ/ਜਨਜਾਤੀ-12, ਬ੍ਰਾਹਮਣ-11, ਵੈਸ਼ਯ-13, ਅਤਿ ਪਛੜੇ-12, ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ-7, ਯਾਦਵ-6, ਕੁਰਮੀ-2 ਅਤੇ ਕਾਯਸਥ-1।
ਵਿਧਾਇਕ ਨੂੰ ਟਿਕਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ
1. ਮੋਤੀਲਾਲ ਪ੍ਰਸਾਦ – ਰੀਗਾ
2. ਰਾਮਸੂਰਤ ਰਾਏ – ਔਰਾਈ
3. ਰਾਮਪ੍ਰੀਤ ਪਾਸਵਾਨ – ਰਾਜਨਗਰ
4. ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ-ਗੌੜਾਭੌਰਾਮ
5. ਅਰੁਣ ਕੁਮਾਰ ਸਿਨਹਾ – ਘੁਮਿਆਰ
6. ਅਮਰੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ – ਆਰਾ
7. ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ ਯਾਦਵ – ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ
8. ਨਿੱਕੀ ਹੇਮਬ੍ਰਾਮ – ਕਟੋਰੀਆ
9. ਮਿਥਿਲੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ – ਸੀਤਾਮੜੀ
10. ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਯਾਦਵ – ਨਰਪਤਗੰਜ
11. ਪ੍ਰਣਵ ਕੁਮਾਰ ਯਾਦਵ – ਮੁੰਗੇਰ
12. ਡਾ. ਸੀ.ਐਨ. ਗੁਪਤਾ – ਛਪਰਾ
13. ਕੁਸੁਮ ਦੇਵੀ – ਗੋਪਾਲਗੰਜ
14. ਗਿਆਨੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਨੂ – ਬਾੜ
15. ਸੁਨੀਲ ਮਨੀ ਤਿਵਾੜੀ – ਗੋਵਿੰਦਗੰਜ
16. ਭਾਗੀਰਥੀ ਦੇਵੀ – ਰਾਮਨਗਰ
17. ਰਸ਼ਮੀ ਵਰਮਾ – ਨਰਕਟੀਆਗੰਜ
18. ਲਾਲਨ ਪਾਸਵਾਨ – ਪੀਰਪੇਂਟੀ
19. ਅਸ਼ੋਕ ਸਿੰਘ – ਪਾਰੂ